Kwekerij De Hessenhof
Home Facebook

BLADAARDE VOOR DE VERKOOP




Onze gezeefde bladaarde blijft onverminderd populair, sterker nog de vraag neemt elk jaar sterk toe. We durven het bijna niet meer aan te bevelen, want we hebben maar een beperkte capaciteit om het blad te composteren. Feit is namelijk dat als je het eenmaal gebruikt hebt, je nooit meer wat anders wil.
Het omzetten van het blad door een kraan is door de stijgende brandstofprijzen weer duurder geworden, maar we hebben de prijzen voor 2023 niet verhoogd. Wat nieuw is, is dat we de bladrillen daarna een paar keer door een compostkeerder laten bewerken.



Als het blad door een compostkeerder is gegaan verbetert de kwaliteit enorm.

Daardoor komt er meer zuurstof bij en gaat de vertering veel beter. Het resultaat is een prachtig, heerlijk ruikend homogeen product. De bladaarde kunt u op twee manieren bij ons afnemen:
Gezeefde bladaarde: in zakken van 40 liter die u zelf moet vullen, € 5,00 We zorgen ervoor dat het gezeefde materiaal altijd op voorraad is. Daarvoor hoeft u niet te bellen. Er zit statiegeld op de zakken die verkrijgbaar zijn bij de kassa en die vele malen kunt hergebruiken. Deze zakken erg in prijs gestegen. We zijn genoodzaakt nu € 1,50 statiegeld te rekenen. Een goede reden om er nog zuiniger op te zijn. Als u de zakken weer inlevert, zorgt u er dan voor dat ze droog en bezemschoon zijn. Opgepropte zakken, smerige of beschadigde zakken nemen we niet terug. Als u van plan bent om regelmatig zakken te vullen en dat doen veel mensen, houdt dan gewoon uw eigen zakken. Meldt u zich even bij de kassa als u gebruikte zakken gaat vullen en hoeveel? Zo houden we een beetje overzicht.



Onze moeder van 87 schept af en toe ook nog een zakje.



Ongezeefde bladaarde

Dit kan in principe alleen op de twee eerste zaterdagen wanneer we open zijn in maart, en de twee laatste zaterdagen in oktober. De juiste data vindt u een paar weken voor die tijd op de homepage. Vanwege de grote vraag komt het de laatste jaren meer en meer voor, dat we de zgn. ‘aanhangerdagen‘ in maart moeten schrappen. Kom dus niet zomaar op de bonnefooi!
De bladaarde wordt met onze tractor met voorlader los gestort op uw aanhangwagen. Het is wat grover dan gezeefde bladaarde en u vindt er dan ook af en toe wat ongerechtigheden in, zoals takjes, blikjes of een stukje plastic. Daaraan valt niet te ontkomen en u kunt het tijdens het strooien eenvoudig oprapen. We hebben staffelprijzen (u vindt ze een paar weken voor afhaling op de homepage) Een kar van 1 m3 die we in een keer kunnen vullen is goedkoper dan een klein karretje waar we tweemaal een halve m3 op kunnen laden.



Er is lang niet altijd voldoende compost om op een aanhanger te laden.




BIOLOGISCHE MESTSTOFFEN EN BODEMVERBETERAARS


De biologische organische meststoffen van Innogreen gebruiken we nu al jaren tot volle tevredenheid. Ze zijn samengesteld uit natuurlijke grondstoffen, zoals meel van koeken, van oliehoudende zaden, mycorrhiza’s, bacteriën, enzymen en gisten. Dit is aangevuld met dierlijke reststoffen zoals beendermeel en verenmeel. Dat alles garandeert een rustige en gedegen groei gecombineerd met een lange werking.
Wilt u meststoffen zonder dierlijke reststoffen erin? Neem dan de biologische meststoffen van Plant Health Cure, PHC. Wij werken er al jaren mee.
De cijfers achter het product geven de gehaltes weer aan N. (Stikstof), P. (Fosfor), K. (Kalium) en Mg. (Magnesium). Alle aangeboden meststoffen voldoen aan de SKAL-norm voor de biologische teelt.



Innogreen heeft een uitgebalanceerd sortiment biologische meststoffen.


Innogreen BIO basis 8-3-9+2MgO

Een standaard meststof die micro-organismen bevat en het bodemleven stimuleert. Houdt het midden tussen Eco-Groen en Eco-Bloeien is eigenlijk overal voor te gebruiken. 8-10 kg per 100 m2.

In zakken van 10 kilo à € 33,00 en 25 kilo à € 59,50



Innogreen ECO bloei 4-4-14+2MgO

Dé meststof voor bestaande vaste plantenborders, rozen, perk-, balkon- en kuipplanten. Kortom voor alles waar bloei voorop staat. 8 kg per 100 m2.

In zakken van 10 kilo à € 34,75 en 25 kilo à € 62,50



Innogreen ECO groei 8-3-8+2MgO

Voor hagen, gazons en moestuin en voor nieuw aan te planten vaste planten, heesters en rozen. 10 kg per 100 m2.

In zakken van 10 kilo à € 34,75 en 25 kilo à € 62,50




Bodemverbeteraars


Alhoewel bodemverbeteraars voedingsstoffen bevatten, worden ze hoofdzakelijk toegepast om het bodemleven, de structuur en het organische stofgehalte van de bodem te verbeteren. Hier hoort ook onze bladaarde bij. Bij het afbreken in de grond geven bodemverbeteraars hun voeding aan de bodem vrij. Meststoffen daarentegen voeren specifieke voedingselementen aan die nodig zijn voor de groei van de planten. In een gezonde bodem zal er altijd een wisselwerking wezen tussen deze twee.



Innogreen BIO Bodem 3-2-2

Is uw grond erg arm en doet ze uitgeput aan? Gebruik dan samen met onze bladgrond dit product dat bol staat van micro-organismen, waardoor het bodemleven gelijk aan het werk gezet wordt. Daardoor zullen de structuur en de beworteling verbeteren. Er zullen meer voedingstoffen vrij komen uit de compost, humus en organische stof die bovendien langer voor de plant beschikbaar blijven. 8-10 kg per 100 m2.

In zakken van 10 kilo à € 30,00 en 25 kilo à € 47,00



DCM Lavagranulaat

Verbetert de structuur van de grond en daarmee de lucht- en waterhuishouding. Door de harde, maar toch poreuze structuur blijft de werking jarenlang doorgaan, terwijl de korrels heel langzaam mineralen, sporenelementen en wat kalk aan de grond afgeven. Samen met onze bladaarde, waar sommige sporenelementen wat laag vertegenwoordigd in zijn, is dit een geweldige combinatie.

20 kilo à € 14,00



Potgrond

Wij verkopen geen kant en klare potgrond, maar we hebben al veel klanten die de moeite nemen dit zelf te maken. En dan uiteraard zonder turf! Zo maakt u met onze producten een prachtige biologische potgrond:

Voor bloeiende planten in pot:

1 zak van 40 liter bladaarde, 4 kg Lavagranulaat en 300 gram Innogreen Eco Bloei. Je kunt wat scherp zand of brekerzand doormengen om een wat schralere grond te krijgen.

Voor het opkweken van groenteplanten in pot.:
1 zak van 40 liter bladaarde, 4 kg Lavagranulaat en 400 gram Innogreen Eco Groei. Bij tomaten vervang je de Eco Groei door Eco Bloei.



PHC Organic Plant Feed 11-0-5

Dit is een 100% plantaardige meststofkorrel met een hoog stikstofpercentage. Het bestaat uit een gebalanceerd verhouding van mineralen in de verhouding N 11: P 0: K 5 + micronutriënten. Het fosfaatgehalte is bijzonder laag gehouden omdat er in de meeste bodems voldoende fosfaat ligt opgeslagen. Zeker in combinatie met bladaarde is dit niet nodig, daar zit naar verhouding veel fosfaat in

Alleen in zakken van 25 kg. à € 54,50



Vitanal, vloeibare biologische meststoffen en plantversterkingsmiddelen.

Al heel wat jaren geleden hoorden we van deze middelen van een collega uit Duitsland. Sindsdien gebruiken wij deze producten op de kwekerij bij de opkweek van onze planten en zijn er zeer tevreden over. Omdat het nu ook in kleinverpakking geleverd wordt, kunnen we het nu eindelijk aanbieden. Het is een puur biologisch product gemaakt van planten, zonder dierlijke reststoffen. De bijzondere werking berust op een speciale combinatie van hoogwaardige aminozuren, vitaminen, eiwitten en koolhydraten. Deze worden op een natuurlijke wijze verkregen uit o.a. graangewassen. Alle producten zijn hoogst werkzaam en puur biologisch. Ze bevatten geen zouten of andere chemicaliën en zijn optimaal milieuvriendelijk en volledig onschadelijk voor mens en dier. We verkopen vier soorten, verpakt in flacons van 1 liter.



Professional Stauden (Vaste Planten) 1 ltr. voor € 11,60

De ideale meststof voor vaste planten. Zorgt voor een goede beworteling en dus een goede start na het planten. De stress van het verplanten wordt er duidelijk door verminderd. Bij uitstek geschikt voor planten in potten, waar het de dure, niet biologische Healthy Start tabletten kan vervangen. Na een aantal weken bemerkt men een gezonde donkergroene bladkleur en ook de bloemvorming wordt erdoor bevorderd. Als bonus beschermt het in de herfst ook nog iets tegen schimmelziekten.
Dosering: van maart tot oktober eenmaal in de 7-14 dagen 0,4% mrt (= 40 ml per 10 l. water) tot 0,8% in de zomer en weer naar 0,4% in de herfst.



Vitanal Vaste Planten.



Obst & Gemuse (Groente & Fruit) 1 ltr. voor € 11,60

Een hele fijne meststof voor groentes, bessenstruiken en kleine fruitboompjes. Het activeert de weerstand tegen schimmels e.d. en zorgt voor gezonde planten. Het zorgt voor een evenwichtige groei en gezond loof, wat resulteert in een hogere en vooral beter smakende oogst.
Gebruik en dosering: Pas geplante groenteplanten en voorgetrokken zaailingen wekelijks aangieten met 4-5 doppen Vitanal in 10 ltr. water. Grotere planten zoals kool en aardbeien kunnen tweewekelijks de dubbele hoeveelheid krijgen. Bij bladgroenten zoals spinazie kunt U de oplossing in een gieter doen en dan overbroezen. Daarna wel met gewoon water inregenen, want Vitanal is geen bladmeststof.



Vitanal Groente en Fruit.



Wachstumsstarter (Groeistarter) 1 ltr. voor € 14,50

Speciaal voor het opkweken van zaailingen, stekken en alle soorten jonge planten. Ook heel geschikt na het verpotten. Dit is het product wat we hier het meeste gebruiken. Als je zelf wel eens zaait of stekt is dit middel een enorme hulp! Aan de ene kant wordt wortelvorming gestimuleerd en vindt een snellere en verbeterde beworteling plaats. Aan de andere kant worden beschadigde wortels geregenereerd en oude wortels nieuw leven ingeblazen. In het geval van stekken treedt de callusvorming eerder op, waardoor ze eerder bewortelen.
Gebruik en dosering: Stekken en verspeende planten overbroezen met een 0,3% oplossing (30 ml in 10 ltr. water) en dit wekelijks herhalen. Bij het verplanten van planten uit de volle grond de kluit hiermee aangieten. Planten met naakte wortels kunt U een paar uur in een waterbad met 0,4% oplossing leggen, bijv. aan het eind van de middag waarna U ze ’s avonds plant. Daarna giet u ze aan met dezelfde oplossing.



Vitanal Groeistarter voor jonge zaailingen.



Professional Sauer/Kombi (Zuurcombi) 1 ltr. voor € 22,10

De naam klinkt niet erg aanlokkelijk, maar geloof ons, dit is bijna een wondermiddel. Dit preparaat is officieel geschikt voor bladbemesting en een betere bladglans, maar het helpt uitstekend tegen allerlei schimmel- en bladvlekkenziekten. De bladhuid wordt harder en glanzender wat b.v. meeldauw veel minder kans geeft. In dit geval moet u al vroeg beginnen met het bespuiten van het blad. Wij gebruiken dit steevast om schimmels in stek (wat immers continu vochtig gehouden moet worden) te bestrijden. Ook heel geschikt om de omvalziekte (smucht) in jonge zaailingen tegen te gaan.
Toepassing en dosering. Dit middel moet met een fijne nevelspuit aangebracht worden op het blad. Eenmaal in de week 0,8-1,6% (8-16ml per 1 ltr. water) Bij sterke aantasting kan dit bijna verdubbeld worden.



Vitanal Zuurcombi bladbemester en om schimmels in stek of meeldauw te bestrijden.




SAMENSTELLING EN GEBRUIK VAN BLADAARDE



Hoe kun je de bladaarde gebruiken?


• Plantgaten verbeteren. Meng de helft van het plantgat door met bladaarde.

• Mulchlaag. Een laagje van twee cm zorgt voor een mooie rulle bovenlaag en zorgt ervoor dat er minder onkruid kiemt.

• Winterbescherming. Alle niet wintergroene vaste planten die niet geheel winterhard zijn profiteren van een 10 cm dikke laag. Planten als Agapanthus haal je zo gemakkelijk door de winter heen.

• Potgrond. Zoals u wellicht weet kweken we al onze planten in bladaarde. Om bij te mesten kunt u per zak van 40 liter 300 gram Eco-bloei doormengen. Wat lavagranulaat voor de sporenelementen maakt het nog mooier. 5 kg per 40 liter zak is voldoende.

• Helleborusgrond. Kant en klare Helleborusgrond verkopen we al jaren niet meer. Het mengen groeide ons boven het hoofd. Maar u kunt het zelf eenvoudig maken: vijf zakken van 40 l bladaarde, 1 zak (20 kg) lavagranulaat en 3 kg Innogreen Bloei. Natuurlijk kan het ook in kleinere hoeveelheden, als u de verhouding maar aanhoudt.



Het plantgat verbetern met compost verdient zich jarenlang terug.

De bladaarde leent zich uitstekend om in het vroege voorjaar als mulchlaagje over de planten te strooien.



Fabels over blad en bladaarde

De bewering dat eikenblad veel looizuur (tannines) zou bevatten berust op waarheid, maar dat dit slecht voor planten zou zijn is pure onzin! Wij hebben hele vrachten met eikenblad gecomposteerd en de planten groeien er prima op. Zelfs in potgrond van puur eikenbladeren! Nog zo’n bewering is dat blad de grond zou verzuren. Wel was het maar waar! Jaar in jaar uit laten we de rijpe compost van het blad onderzoeken en steeds komt de PH boven de 7 uit, wat voor een potgrond te hoog is. Maar tijdens het verdere verloop van de vertering wordt de compost licht zuur, reken op een PH van rond de 6,5. Als u dit in de tuin gebruikt, zowel als grondverbeteraar en als mulchlaag, heeft dit geen enkel effect op de PH van de bestaande grond.



Eigenschappen van onze bladaarde

Het blad is afkomstig uit de omgeving: Van het nabijgelegen kerkhof, (voormalige) kazerneterreinen, campings en parken. Maar ook van lommerrijke wegen waar weinig verkeer is en waar dus geen gladheidsbestrijding (met zout) heeft plaatsgevonden. Het is een mengsel van beuken- en eikenblad, de twee boomsoorten die hier het meest groeien. Er wordt streng op gelet dat het blad schoon is, maar we kunnen niet voorkomen dat je af en toe blikjes of verpakkingsmateriaal tegenkomt. Na 2-3 jaar compostering is het een prachtig rul materiaal wat bol staat van het bodemleven. We maken er onze eigen potgrond mee en de SKAL keurt dit goed, wat genoeg zegt over de kwaliteit.



Er wordt streng op gelet dat het blad schoon is.

Een paar keer per jaar worden de hopen met een kraan omgezet.



Vaste waardes van voedingsstoffen kunnen we niet geven, elk jaar verloopt de compostering weer anders. Dat heeft te maken met de vochtigheid van het aangeleverde blad en de temperatuur tijdens het composteren. Maar omdat we regelmatig de grond laten bemonsteren zijn kunnen we een goede inschatting maken:

De PH schommelt rond de 7 en dat betekent dat onze bladaarde niet zuur is. Voeg dus geen kalk toe! Na een half jaar bij u in de tuin gelegen te hebben zal die tussen de 6 en 6,5 zitten.

N. Stikstof: De totale bodemvoorraad is hoog, maar het is lang niet allemaal opneembaar. In sommige situaties is het goed om wat extra Stikstof toe te voegen, bijvoorbeeld met Innogreen Groei.

P. Fosfor: De bodemvoorraad Fosfor is erg hoog. Het is onnodig dit aan te vullen.

K. Kalium: De bodemvoorraad Kalium is hoog. Het is onnodig dit aan te vullen.

Mg. Magnesium: Het totaal aan Magnesium is hoog. Er is genoeg beschikbaar.

Sporenelementen: De waardes van de meeste sporenelementen in de bladaarde zijn goed. Die van IJzer, Mangaan, Kobalt en Selenium zijn te laag. Lavagranulaat is heel rijk aan sporenelementen waarmee je een tekort kunt opheffen. Bovenstaande waardes zijn gebaseerd op planten die in pure bladaarde groeien, dus eigenlijk in potgrond. Met een laagje van 2-3 cm in de tuin los je hiermee een tekort aan een bepaald voedingselement niet op. Daartoe zijn biologische meststoffen in korrelvorm heel geschikt. Daarvan hebben we een groot sortiment in voorraad.




IS GRONDVERBETERING EN BEMESTING ALTIJD NODIG?



Over organische stof, compost, bladaarde, turf, zand en bemesting.

We kweken nu veertig jaar op onze droge, schrale Veluwse zandgrond die 100 jaar geleden nog heide was met stuifzanden. In die 40 jaar hebben we heel wat ervaring opgedaan met het verbeteren en meer vochthoudend maken van de grond. Natuurlijk is het belangrijk om van tevoren uit te zoeken of dit daadwerkelijk nodig is en daar zijn de meningen nogal over verdeeld. Grofweg zijn er drie benaderingen; die van het nietsdoen, verschralen door middel van een zandlaag en de klassieke grond- of plantgatverbetering.

Niets aan grondverbetering doen klinkt natuurlijk wel heel aantrekkelijk. Af en toe lees je verhalen (ook van collega kwekers) dat planten het zelf dan maar moeten zien te redden. Alleen op deze manier zouden ze sterk worden. Wij hebben de ervaring dat dit slechts bij heel specifieke beplantingen zoals bijvoorbeeld in een prairietuin werkt. Bovendien moet je dan je keus wel heel erg beperken tot de allersterkste soorten, die voor een bepaalde grondsoort geschikt zijn. Met een beetje hulp in het begin (het zijn net baby’s) kan het veel gevarieerder en die planten zullen zich uiteindelijk ook redden.
Verder is er de laatste jaren een trend op gang gekomen waarbij men de grond zelfs gaat verschralen. Dat gaat soms zover dat er een laag scherp zand van zo’n 20 cm over de grond aangebracht wordt. Dat alles is in gang gezet door de Zweed Peter Korn en het is heel interessant om daar wat meer over te lezen. Wij verkopen hier op de kwekerij zijn boek “Peter Korn’s Garden, Giving plants what they want.” Daarin lees je alles over zijn beroemde zandbedden. Wij hebben hier op de kwekerij een paar zandbedden aangelegd en gaan eens kijken hoe de planten zich daarin gedragen. Echter, hoe je het ook wendt of keert, het is nogal een ingreep om je tuin op te hogen met 20 cm zand, waarbij meestal eerst de ondergrond afgegraven moet worden. Bovendien is het lastig om het bodemleven in zo’n minerale zandlaag op gang te brengen.

Wij zijn van de oude stempel en zijn er van overtuigd dat grondverbetering in bijna alle gevallen nuttig is. Walahfrid Strabo (808-849) abt van het klooster van Reichenau schreef het eeuwen geleden al: “De aarde weigert niet om voor ons gezonde en natuurlijke vruchten en groenten voort te brengen. Maar op één voorwaarde: dat we niet gevangen zitten in een lome luiheid en niet door een of andere zotte inbeelding denken dat alle tuinarbeid iets minderwaardigs is. Bovendien moeten we niet bang zijn onze handen vuil te maken of eelt in de handen te krijgen vanwege de dagelijkse aanraking met gereedschappen. Laten we bovendien niet vergeten in hitte en stof onze aarde een volle kruiwagen mest te geven”
Toen verbouwde men voornamelijk voedselgewassen die meer mest nodig hebben, maar ook sierplanten hebben zeker in het begin wat extra’s nodig om goed aan te slaan. Tuinieren en zeker het aanplanten van gewassen is voor planten een kunstmatige gewaarwording. Een in pot opgekweekte plant die het maar moet uitzoeken in wat voor tuinsituatie dan ook. Dat kan een tuin in een nieuwbouwwijk zijn met dode, opgespoten grond, zonder enige structuur. Of een oude border of (Buxus)heg die opgerooid is en waar de grond helemaal uitgeput is. We kunnen het niet genoeg benadrukken, bespaar dan niet op organisch materiaal! Het is de motor van de bodem en zorgt ervoor dat er genoeg bodemleven is en dat dit ook actief blijft! De organische stof wordt afgebroken door het bodemleven waardoor humus ontstaat. Een grond rijk aan organische stof houdt meer vocht vast en bindt voeding.

Met organische stof bedoelen we niet dat zakje gedroogde koemestkorrels, want dat zet geen zoden aan de dijk. We bedoelen daarmee compost, bladaarde of stalmest. Turf is ook een organische stof, maar dat zouden we niet meer moeten gebruiken. Dit omdat we zorgvuldiger moeten omgaan met de veengebieden die ons nog resten. De turf komt nu helemaal uit Rusland en de Baltische staten. Het transport naar hier kost heel veel energie. Verder heeft het geen natuurlijke voedingsstoffen, die moeten dus altijd kunstmatig (meestal in de vorm van kunstmest) toegevoegd worden. Tenslotte en dat wordt vaak vergeten, in turf zit veel CO2 opgeslagen. Of je het nu als turfblokken in de kachel stookt of je gebruikt het gemalen in de tuin waar het verteert, er komt heel veel CO2 vrij.

Zowel bij een nieuwe tuin als in een bestaande beplanting is een gift organisch materiaal dus belangrijk. Nog steeds zien we dat men de compost bij een bestaande beplanting onder wil werken. Ga dat nu niet onderspitten maar breng in het vroege voorjaar of late herfst een 2-3 cm dikke mulchlaag (afdeklaag) aan tussen de planten. Wij doen dat altijd vroeg in het seizoen, nadat we de vaste planten afgeknipt hebben en de bollen bij voorkeur nog onder de grond zitten. Het afgevallen blad van de voorgaande herfst laten we liggen en strooien daar een dun laagje compost of bladaarde overheen. Het voordeel is dat het niet meer opwaait en dat het sneller verteerd. Op deze manier heb je nauwelijks onkruid en krijg je een losse rulle bovenlaag, vol met bodemleven. Vind je dat de planten nog wat extra bemesting nodig hebben, strooi dan eerst de mestkorrels en daarna de compost.
Zelfs bij een nieuwe tuin is het aan te bevelen de compost niet onder te werken. Ga uit van 3-5 m3 per 100 m2. Dat betekent een laagje van 3-5 cm. Met de riek kun je het wat door de bovenlaag werken, maar ga niet verder dan 10 cm.



Het geeft een goed gevoel om voor het planten een hoop dampende compost op de aarde te leggen.



Het voert te ver om in dit hoofdstuk het zelf composteren van organisch afval uitvoerig te bespreken. Maar het is onbegrijpelijk als je in de herfst kliko’s vol met blad aan de weg ziet staan. Het is werkelijk het zwarte goud voor de tuin!
We horen vaak verhalen dat het blad niet wil verteren, maar als je het goed composteer is het eigenlijk heel eenvoudig: Maak twee vakken van kippengaas van ongeveer één meter bij één meter. Verzamel het blad bij vochtig, regenachtig weer met de hark! Droog blad bij droog weer met de bladblazer bijeen geblazen verteerd heel slecht. Door het vochtig bij elkaar te harken, neem je wat bovenste grond- en humusdeeltjes mee die veel bodemleven bevatten. Gooi zo’n 20 cm blad in het vak en strooi het af met een dun laagje grond (of nog beter: oude compost). Doe dat nog een paar keer en trap het elke keer goed aan zodat het een vast geheel wordt. Hierdoor zal het blad gaan fermenteren (net zoals bij Bokashi). Als dat een half jaar gelegen heeft pakken we de greep en gaan we het materiaal in de naastgelegen bak gooien. Als er plakken van blad zijn maak je het los en meng het wat door elkaar. Dit keer doen we dat zonder aan te trappen zodat er zuurstof bij kan. Nu begint het composteringsproces, het bodemleven komt op gang. Gooi de boel na een maand of drie nog eens om en in de meeste gevallen heb je anderhalf jaar nadat je het blad verzameld hebt goede bladaarde. Duurt dit allemaal te lang of heb je geen beschikking over afgevallen blad dan verkopen we de bladaarde hier op de kwekerij.